'Liz Truss begrijpt niet wat groei werkelijk is en zal daar niet veel van opleveren'
Professor Richard Murphy, registeraccountant en campagnevoerder, zegt dat premier Liz Truss vaak spreekt over groei, maar nooit uitlegt wat ze bedoelt, en laat het aan ons over om uit te zoeken waar ze het over heeft
Liz Truss plaatste groei, groei, groei deze week opnieuw in het epicentrum van haar beleid. Het is de scheidslijn waarlangs zij zal proberen de wereld te onderscheiden tussen degenen die voor haar zijn en degenen die, in haar visie, gekant zijn tegen datgene waar zij voor staat.
Ik stel voor dat Truss een fout heeft gemaakt, niet begrijpt wat groei is en er niet veel van zal opleveren, wat ze ook zegt.
Er is enige groei die natuurlijk is. Kinderen groeien. Dat is goed nieuws. Dat geldt helaas ook voor kanker. Dat is niet goed. Zelfs als groei een natuurlijk fenomeen is, is het niet noodzakelijkerwijs goed. In dat geval moet elke discussie over groei uitwijzen welke groei gewenst is.
Truss heeft een dergelijk onderscheid niet gemaakt. Afgezien van de veelvuldige verwijzingen naar taarten die, zoals velen hebben opgemerkt, niet meer groeien als ze eenmaal zijn gebakken, liet ze het aan ons over om zelf uit te zoeken waar ze het over had.
De veronderstelling is dat wat ze wil, groei is in de omvang van de Britse monetaire economie, gemeten aan de hand van het bruto binnenlands product, of bbp.
Het probleem met het bbp is dat het eigenlijk geen erg goede maatstaf is.
Allereerst zegt het dat alles wat met geld wordt betaald goed is en al het andere niet.
Dus als de kinderopvang betaald wordt, is dat goed. En als het thuis of door oma wordt gedaan, heeft het geen enkele waarde.
Dat is duidelijk niet waar. Maar wat het ook aantoont is dat als we groei willen, het beste wat we kunnen doen het geld verdienen is met veel dingen waar nu niet voor betaald wordt.
Als we simpelweg volhouden dat al het huishoudelijk was- en schoonmaakwerk betaald moet worden, zou het bbp enorm stijgen. Maar zou dat bijdragen aan de groei?
Dat zou natuurlijk niet het geval zijn: dezelfde hoeveelheid werk zou worden gedaan (zij het misschien door iemand anders) en niemand zou echt beter af zijn.
We zouden een groei registreren en als gevolg daarvan weinig of niets aan de samenleving hebben toegevoegd.
Dan is er het probleem dat het BBP ervan uitgaat dat alles wat met geld wordt betaald evenveel waard is.
Dus heeft de operatie die iemands leven redt dezelfde waarde als een gokwebsite. Is dat waar?
Het BBP hecht ook geen waarde aan ellende. Zoals ik studenten vaak heb verteld: als je het BBP echt wilt verhogen, hoef je alleen maar te eisen dat iedereen gaat scheiden. Dat brengt enorme juridische kosten met zich mee bij het opzetten van nieuwe huishoudens, maar het draagt niet bij aan de kwaliteit van het leven.
Deze hopeloze maatstaf van niets van noodzakelijke waarde is wat Truss zegt dat ze nastreeft. Het is op zijn zachtst gezegd beangstigend.
Maar de dwaasheid waarop ze zich concentreert, houdt meer in dan dat. Het probleem voor Truss is dat groei niet iets is waar je direct op kunt mikken. Net als winst en geluk is groei een epifenomeen van andere activiteiten. Het gebeurt niet vanzelf, dus je kunt er niet op richten.
Wat je wel kunt doen, zijn de dingen die deel uitmaken van de groei. De meest gebruikelijke economische formule voor het bbp is: BBP = C + G + I + (XM)
In deze formule is C de eindconsumptie, voornamelijk door huishoudens. G is de overheidsuitgaven exclusief overdrachtsbetalingen zoals pensioenen die tot uiting komen in C.
I is de investering in nieuwe fabrieken en andere activa. X is export en M import. (XM) is de netto-export en is vernietigd door de Brexit. Dat is geen politiek statement. Dat is een feit.
Als Truss groei wil realiseren, moet ze daarom weer dicht bij de EU komen. Er zijn geen tekenen dat ze dit doet.
Truss heeft heel duidelijk gemaakt dat ze de overheidsuitgaven met minstens £18 miljard wil bezuinigen. Dit vermindert als gevolg daarvan de groei.
De consumptieve bestedingen aan alles behalve essentiële zaken als energie, hypotheken, huur en voedsel dalen: dat is het resultaat van de inflatie en de ineenstorting van het consumentenvertrouwen die de Tories hebben veroorzaakt. Het is op het laagste niveau sinds 1974, toen de metingen begonnen. C levert geen groei op.
En als consumenten niet meer gaan kopen, heeft het bedrijfsleven geen reden om te investeren, dus daalt I ook.
Met andere woorden, de onderliggende omstandigheden die het fenomeen groei zouden kunnen creëren, bestaan niet, en dus zal de groei niet volgen. Dit is even voorspelbaar als zeker dat de nacht op de dag zal volgen.
Desondanks zegt Truss dat ze “een plan voor groei” heeft en dat de wereld verdeeld kan worden tussen degenen die haar plan steunen en degenen die dat niet doen .
Maar haar groeiplan is niet zoiets. In plaats daarvan verlaagt ze de belastingen en de regelgeving, en het verband daartussen met de groei is niet bewezen. Er zijn zelfs sterke aanwijzingen dat hogere belastingtarieven verband houden met hogere groei en dat goed gereguleerde staten meer groeien. Correlatie bewijst geen oorzakelijk verband, maar de verbanden zien er behoorlijk krachtig uit.
Er zijn dus drie conclusies. Ten eerste heeft Truss ervoor gekozen om prioriteit te geven aan de verkeerde zaken als ze zich op groei concentreert.
Ten tweede heeft ze aangegeven dat ze zich daarbij weinig zorgen maakt over de kwaliteit van het leven. Wat ze in plaats daarvan heeft uitgezonden, is de boodschap dat het enige dat voor haar telt, geld is. Dat is zeer verontrustend.
En ten derde begrijpt ze duidelijk niet dat het realiseren van groei positieve actie vereist om consumenten, investeerders en exporteurs te ondersteunen in een omgeving van toenemende overheidsuitgaven, waar ze niet op een zinvolle manier in voorziet. .
Heeft Truss in dat geval willen falen? Het lijkt erop. Dat laat ik aan haar over.
Richard Murphy blogt op taxresearch.org.uk/Blog/
0 reacties