Grenscrisis in Noord-Ierland: doodsbedreigingen, angst en waarom dit voor ons allemaal belangrijk is
Douanebeambten werden uit de havens van Ulster teruggetrokken nadat harde loyalisten doodsbedreigingen hadden geuit en zeiden dat “al het grenspersoneel doelwitten zijn”
Ministers uit Londen, Belfast en Brussel hielden vanavond topgesprekken om een nieuwe crisis in Noord-Ierland.
Ze ontmoetten elkaar tegen een achtergrond van groeiende sektarische spanningen over de Brexit handelsregels.
Douanebeambten werden uit de havens van Ulster teruggetrokken nadat de loyalistische harde lijn doodsbedreigingen had geuit en zei dat “al het grenspersoneel doelwitten zijn.”
Minister van het kabinet Michael Gove, en de Noord-Ierse premier Arlene Foster legde eisen voor een versoepeling van de handelscontroles voor aan de vice-president van de Europese Commissie, Maros Sefcovic.
Het Verenigd Koninkrijk wil een verlenging van de “grace periods” voor reguleringsvrije import onder het Brexit-protocol, dat in maart afloopt, tot 2023.
Premier Boris Johnson beweert dat de regelingen waarover hij heeft onderhandeld voor een “Ierse Zeegrens” te veel administratieve rompslomp en te veel vertragingen met zich meebrengen.
Als er geen compromis komt, dreigt hij “alle instrumenten waarover de regering beschikt” te gebruiken om de bezwaren van de Unionisten weg te nemen, waardoor de vrees voor een eenzijdige intrekking van het protocol ontstaat.
Eerste Minister van de Democratische Unionistische Partij Foster houdt vol dat de hele handelsovereenkomst onwerkbaar is en moet worden geschrapt ten gunste van een nieuw verdrag.
De plotselinge wending in de gebeurtenissen heeft de angst voor nieuw sektarisch geweld doen toenemen. Loyalisten hebben de “RIP GFA” – Goede Vrijdag-overeenkomst – beklad over de kantoren van prominente politici uit Ulster.
De overeenkomst, waarover Tony Blair in 1998 onderhandelde, bracht na 30 jaar vrede in de provincie van The Troubles, waarbij 3.500 mensen omkwamen, waarvan meer dan de helft burgers.
Er barstte een storm van onverwachte wreedheid los bij de grenscontroles na de flauwe tussenkomst van de Europese Commissie in de levering van vaccins via Noord-Ierland aan Groot-Brittannië.
Deze “Sectie 16”-inmenging werd snel ongedaan gemaakt , maar niet voordat het de toenemende vijandigheid jegens het handelsprotocol dat de kern vormt van Johnsons Brexit-deal heeft aangewakkerd.
Ulster blijft binnen de EU-douane-unie, om een harde grens met de Ierse Republiek te voorkomen. Dat betekent controles op het verkeer door NI- en EU-ambtenaren op goederen die de provincie binnenkomen.
En dat proces heeft de handel vertraagd, de voedselschappen van supermarkten leeggemaakt, belangrijke landbouwimporten stopgezet en de post ontwricht. Regels die een diergezondheidscertificaat van £ 100 vereisen om de Ierse Zee over te steken, maakten ook eigenaren van gezelschapsdieren boos.
De leiders van de Democratic Unionist Party voelden een politieke kans en eisten afschaffing van de deal ten gunste van een nieuw verdrag.
Ze veroordeelden de bedreigingen aan het adres van havenfunctionarissen in Larne en Belfast, maar extremisten in de loyalistische gemeenschap hadden al hun toevlucht genomen tot hun oude intimiderende manieren.
Op de muren buiten de haven van Larne bekladden ze All Border Post Staff Are Targets . In de omgeving werden ze gezien terwijl ze de kentekens van arbeidersauto's noteerden. In loyalistische gebieden verschenen slogans als 'Geen Ierse Zeebarrière'.
Inspectiepersoneel daar en in Belfast werd vanwege hun veiligheid onmiddellijk teruggetrokken. Dergelijke bedreigingen zijn in Noord-Ierland niet lichtzinnig. Loyalistische paramilitairen hebben in de 25 jaar van The Troubles meer dan duizend mensen gedood.
De politie zei dat ze “geen bewijs” hadden dat een van de belangrijkste paramilitaire groepen – die nog steeds in de schaduw bestaan – betrokken was bij de laatste incidenten .
Ondanks het Goede Vrijdagakkoord bestaat er aan beide kanten van de nationalistische/unionistische kloof de vrees dat er slechts een vonk als deze nodig is om het geweld tussen de gemeenschappen opnieuw aan te wakkeren.
Roy Beggs, DUP-parlementslid, zei: “Er is een groeiende onvrede binnen de Unionistische gemeenschap, en ik kan die alleen maar zien groeien naarmate steeds meer mensen erkennen dat ze moeite hebben met het kopen van zaden en planten, en dat kleine pakjes niet bij hen afgeleverd kunnen worden.”
Maar de onderliggende reden voor deze crisis gaat dieper dan een ruzie met de EU over vertragingen in de scheepvaart.
DUP-politici zien hun hegemonie in het Noorden wegglippen, en een toenemend enthousiasme voor een verenigd Ierland, vooral onder de jongeren.
Toen Theresa May premier was, waren hun stemmen in Westminster van cruciaal belang voor de Tories in de minderheidsregering.
Ze kregen een bedrag van £1 miljard voor hun steun, maar toen hij een knappe parlementaire meerderheid behaalde, sloot Boris Johnson – ooit de lieveling van de DUP – een Brexit-deal die zijn Ulster-bondgenoten ondermijnde.
Unionisten hebben een bittere hekel aan de handelsgrens aan de “Ierse Zee” en zeggen dat deze hen tot tweederangsburgers in hun eigen land maakt.
De steun voor de DUP neemt af en daalde afgelopen weekend naar 19% in een opiniepeiling loyalisten lopen over naar de nog hardere partij Traditional Unionist Voice.
Waarnemers voorspellen dat Sinn Fein, volgens de huidige trends, volgend jaar de grootste partij zou kunnen worden en het eerste ministerschap overneemt.
De crisis zal ook onrust veroorzaken in het Witte Huis. President Biden, van Ierse afkomst, heeft duidelijk gemaakt dat hij vastbesloten is het Goede Vrijdagakkoord en het EU-protocol te handhaven.
0 reacties